» Tomasz Beksiński (1958-1999) «

Gdy słyszę, że jakiś z moich ulubionych filmów posiada tłumaczenie autorstwa Beksińskiego, od razu wiem, że warto będzie się z nim zapoznać. Są to tłumaczenia "z charakterem", nawet jeśli niekoniecznie z przesadną ilością bluzgów (choć i te się zdarzają), wiele kultowych już tekstów pamiętamy najbardziej w tych wersjach (jipikajej wydymańcu!). Szkoda, że z biegiem czasu jego tłumaczenia były zastępowane innymi i coraz trudniej na nie trafić, a zazwyczaj wiąże się to z koniecznością odkopywania archiwalnych nagrań telewizyjnych.

Z jego tekstami zetknąłem się przy filmach takich jak:

- Robocop
- Wygrać ze śmiercią
- Na Krawędzi (Cliffhanger)
- Szklana Pułapka 1 & 2
- Wykidajło (Road House)
- Batman Returns
- Lethal Weapon 1-3

Z czego wszystkie poza Batmanem (czyt. L.Sznyter) czytał Jarosław Łukomski, a Hard to Kill Łukomski i Sznyter.

Beksińskiego kojarzę przede wszystkim jako twórcę list dialogowych do większości filmów z Bondem; ostatni jego film to było bodajże "Jutro nie umiera nigdy". Tłumaczenie to czytał Maciej Gudowski* i w zestawieniu z innymi polskimi wersjami (z kaset video** czy Polsatu / TV4) ta wypada zdecydowanie najlepiej. Wielkim plusem było to, że Beksiński bardzo dobrze oddawał rozmaite gry słowne, a także tłumaczył - jeśli oczywiście mógł - pseudonimy i nazwiska, które również zawierały jakiś żart (na przykład Chew Me - Skosztuj Mnie). Kilka potknięć mu się oczywiście zdarzyło (na przykład w "Człowieku ze złotym pistoletem" czy "Goldfingerze"), ale albo nie były to jakieś wielkie błędy, albo potem ukazywała się poprawiona wersja tego tłumaczenia.

Potem oczywiście Monty Python, a także horrory wytwórni Hammer. Wyżej wymienionych filmów z tłumaczeniem Beksińskiego albo nie widziałem, albo nie zorientowałem się, że była to jego wersja.

Ogólnie Beksińskiego bardzo lubię i zawsze mi żal, że zdecydował się tak szybko odejść z tego świata.

* jakiś czas temu odkryłem, że TVP nagrało nową wersję dla filmów z Brosnanem i tłumaczenie Beksińskiego jest tam czytane przez Stanisława Olejniczaka, który - choć bardzo go lubię - niezbyt mi do klimatu 007 pasuje.
**przynajmniej z ich części, bo na niektórych można (od Warner Bros. i Imperial Entertainment) można było jeszcze usłyszeć wersję Beksińskiego.

Do filmów tłumaczonych przez śp. Beksińskiego można dołączyć min:
Gorączka śmierci 1988
Dyniogłowy 1988
Jabberwocky 1977
Karzeł 2 1994

Sporo jego tekstów na pewno było tłumaczone dla TVP. Trochę tych filmów się oglądało w latach 90tych. Teraz każdy z nich to rarytas, warty obejrzenia nawet w kiepskiej jakości VHSRIP.

[link widoczny dla zalogowanych]

Do powyższej listy można dopisać:

48 Hrs. / 48 Godzin (1982)
Another 48 Hrs. / Następne 48 Godzin (1990)
The Return of the Living Dead / Powrót Żywych Trupów (1985)
Evil Dead / Złośliwe Demony (1981)
Dead Wish 2 / Życzenie Śmierci 2 (1982)
Dawn of the Dead / Poranek Żywych Trupów (1978)
See No Evil, Hear No Evil / Nic Nie Widzę, Nic Nie Słyszę (1989)
Unforgiven / Bez Przebaczenia (1992)
Convoy / Konwój (1978)

Oskitello, całkiem niezła lista jego przekładów. Jest nawet Wysłannik piekieł - jeden z pierwszych horrorów które widziałem. Za mały byłem by pamiętać kto czytał, mowa o wersji puszczonej w TVP1 w latach 90tych. Może ktoś pamięta kto go czytał? A jakbym zobaczył choć urywek nagrania z tamtej emisji to bym padł chyba Wink

Sporo filmów w połowie lat 90tych TVP lub Polsat puściło na raz i słuch o nich zaginął. Trzeba by chyba założyć temat by przypomnieć sobie wszystkie tytuły.

czytał Łukomski